Εισαγωγή
O ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένα πολυσύνθετο δίκτυο λειτουργικών μονάδων που ονομάζονται νευρικά κύτταρα. Η ανατομική αρτιότητα, αλλά και η λειτουργική σύνδεση αυτών των μονάδων είναι αναγκαία, ώστε να υπάρχει μια εύρυθμη λειτουργία στη διαδικασία υποδοχής, επεξεργασίας και απάντησης σε κάθε ερέθισμα, εσωτερικό ή και εξωτερικό. Τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου, συνεπώς, συνδέονται σε δίκτυα και επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω των συνάψεών τους. Σκοπός της σύναψης είναι η μεταφορά μιας πληροφορίας από τον προσυναπτικό στο μετασυναπτικό νευρώνα. Για ευκολία, μπορούμε να πούμε ότι η πληροφορία για το κύτταρο μεταφράζεται σε διαφορά δυναμικού μεταξύ ενδοκυττάριου και εξωκυττάριου χώρου, σε ηλεκτρικό ρεύμα. Η μετάδοση του ρεύματος, της πληροφορίας, σε γειτονικά κύτταρα γίνεται μέσω νευροδιαβιβαστών.
Η Ψυχιατρική ασχολείται με νοσήματα που επηρεάζονται και καθορίζονται πρωτίστως από δυσλειτουργίες στην επικοινωνία των νευρικών κυττάρων, στη μετάδοση αυτού του ρεύματος, δηλαδή. Με την εξαίρεση της ηλεκτροσπασμοθεραπείας (ECT), η βάση της θεραπείας στην Ψυχιατρική είναι ¨χημική¨, δηλαδή παρέχει κάποιες ουσίες, τα φάρμακα, που προσπαθούν να επιδράσουν στην ισορροπία και τη λειτουργικότητα των νευροδιαβιβαστών. Υπάρχει, όμως, κάτι ακόμα, κάτι που θα μπορούσε να επιδράσει στοχευμένα σε αυτήν κατεξοχήν την ηλεκτρική λειτουργία των νευρικών κυττάρων;
r-TMS: Τι είναι και πώς λειτουργεί;
Γνωρίζουμε από τη Φυσική ότι μπορούμε να επηρεάσουμε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα αν του εφαρμόσουμε ένα μεταβαλλόμενο μαγνητικό πεδίο χωρίς να χρειάζεται το κύκλωμα και ο μαγνήτης να βρίσκονται σε επαφή. Αυτή είναι και η βασική αρχή λειτουργίας και το βασικό πλεονέκτημα του r-TMS, δηλαδή του Επαναλαμβανόμενου Διακρανιακού Μαγνητικού Ερεθισμού: Η ελεγχόμενη ενεργοποίηση ενός ηλεκτρομαγνήτη παράγει μεταβαλλόμενο μαγνητικό πεδίο κοντά σε μια περιοχή της κεφαλής του ασθενούς, δημιουργεί τοπικά ηλεκτρικό ρεύμα, το οποίο επιδρά στην ηλεκτρική ιδιότητα των νευρώνων της περιοχής αυτής, δηλαδή στη λειτουργία τους.
Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε, πλέον, μέσω ενός μηχανήματος να επιδράσουμε με πλήρως ελεγχόμενο τρόπο και πολύ πιο στοχευμένα σε συγκεκριμένα σημεία του εγκεφάλου, μειώνοντας τις παρενέργειες που υπάρχουν σε σχέση με τις ήδη υπάρχουσες φαρμακευτικές θεραπείες. Φυσικά, η διαφορετική αρχή λειτουργίας του r-TMS σε σχέση με τα φάρμακα το καθιστά ιδανικό μέσο ενισχυτικής θεραπείας σε άτομα που βρίσκονται ήδη υπό φαρμακευτική αγωγή. Τέλος, πρόκειται για μια καθαρά μη επεμβατική μέθοδο θεραπείας, καθώς ο ηλεκτρομαγνήτης και το ηλεκτρικό κύκλωμα, η περιοχή του εγκεφάλου που επηρεάζεται δε χρειάζεται να έρθουν σε επαφή.
Σε ποιες νόσους μπορεί να χρησιμοποιηθεί το r-TMS
- Στη θεραπεία της καταθλιπτικής φάσης της διπολικής διαταραχής
- Στη θεραπεία της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής
- Στη θεραπεία της ανθεκτικής κατάθλιψης
- Στη θεραπεία της κατάθλιψης της νόσου του Parkinson
- Στη θεραπεία της κατάθλιψης στην περίοδο της εγκυμοσύνης
- Στη θεραπεία της σχιζοφρένειας επικουρικά, καθώς δρα στις ακουστικές ψευδαισθήσεις
- Στη θεραπεία του PTSD
- Στη θεραπεία της OCD
r-TMS & Κατάθλιψη
Το r-TMS, τόσο με διπλές τυφλές μελέτες, όσο και με μετααναλύσεις, έχει αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Έχει δραστικότητα τόσο ως θεραπεία στα συμπτώματα της νόσου, όσο και ως επικουρική θεραπεία σε μια ήδη εφαρμοζόμενη μέθοδο αντιμετώπισής της πχ φαρμακοθεραπεία ή ψυχοθεραπεία. Η χρησιμότητά του έχει φανεί και στην ανθεκτική στη φαρμακοθεραπεία κατάθλιψη, όσο και στην καταθλιπτική φάση της διπολικής διαταραχής (ευρέως γνωστής ως μανιοκατάθλιψης).
Υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι δρα και στην κατάθλιψη που εμφανίζουν ασθενείς με νόσο του Parkinson, μια νευρολογική νόσο που καθιστά τον ασθενή πιο ευαίσθητο σε παρενέργειες των γνωστών αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Μάλιστα, ο θεραπευόμενος δεν επιβαρύνεται κινητικά από την εφαρμογή του r-TMS.
Η ασφάλεια και η δραστικότητα του r-TMS καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι έχει μελετηθεί ως θεραπεία ακόμα και στην κατάθλιψη που συνοδεύει την εγκυμοσύνη, περίοδο ιδιαιτέρως ευαίσθητη για τη ζωή μιας γυναίκας, η οποία απαιτεί μεγάλη προσοχή για την υγεία και την ανάπτυξη του εμβρύου.
r-TMS & Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή (GAD)
Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (γνωστή ως GAD στην ιατρική ορολογία), εμφανίζεται στον άνθρωπο ως μια κατάσταση ανεξέλεγκτου φόβου άγνωστης αιτιολογίας, με πλήθος σωματικών συμπτωμάτων, η οποία μειώνει σημαντική τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Τόσο η φαρμακοθεραπεία, όσο και η ψυχοθεραπευτική παρέμβαση βοηθούν στην ελάττωση των συμπτωμάτων.
Η χρήση του r-TMS εδώ είναι σημαντική τόσο στην εξασφάλιση ακόμα μεγαλύτερης βελτίωσης, όσο και στην αποτροπή μιας πιθανής υποτροπής μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας. Στις αγχώδεις διαταραχές υπάγεται και η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD) η οποία ακολουθεί γεγονότα που βιώνονται ως ακραία, ακόμα και στιγματιστικά για τον ψυχισμό του ατόμου.
Είναι μια κατάσταση μεγάλης ανησυχίας και φόβου επαναβίωσης αυτού του τραυματικού γεγονότος με μέτρια ανταπόκριση στις εφαρμοζόμενες θεραπείες. Σε αυτές μπορεί να προστεθεί και το r-TMS με σημαντικά οφέλη για τον ασθενή και στη βελτίωσή του σε μακροχρόνια βάση.
Τέλος, η δυνατότητα στοχευμένης δράσης του r-TMS σε περιοχές του εγκεφάλου το καθιστά ικανό να συγκρίνεται ως προς το μηχανισμό λειτουργίας του και τα αποτελέσματά του ακόμα και με επεμβατικές μεθόδους που εφαρμόζονται στη θεραπεία της βαριάς μορφής Ιδεοψυχαναγκαστικής Διαταραχής με σημαντική ύφεση των συμπτωμάτων των ασθενών.
r-TMS & Σχιζοφρένεια
Κάποιοι ασθενείς που πάσχουν από σχιζοφρένεια εμφανίζουν ακουστικές ψευδαισθήσεις, σύμπτωμα πυρηνικό και ενίοτε ανθεκτικό στη φαρμακευτική αγωγή. Στη φαρέτρα της Ψυχιατρικής έχει προστεθεί το r-TMS καθώς έχει αποδείξει ότι μπορεί να δράσει αποτελεσματικά στην εξάλειψή τους. Οι εφαρμογές του r-TMS είναι πολύ περισσότερες από αυτές, όμως.
Έχει δραστικότητα στην ιδιοπαθή κεφαλαλγία, στη μείωση του οξέος ή/και χρόνιου πόνου, σε ασθενείς στους οποίους συνυπάρχουν φαινόμενα εξάρτησης από ουσίες και ψυχικής νόσου. Υπάρχουν ενθαρρυντικά στοιχεία αναφορικά με τη χρησιμότητά του ακόμα και σε νόσους όπως η νόσος Huntington, η ανορεξία, δυστονικές καταστάσεις, νόσος Parkinson- ακόμα και στα κινητικά συμπτώματα αυτής, σύνδρομο Tourette
Έχει παρενέργειες αυτή η θεραπεία;
Η πλειοψηφία των ατόμων που υποβλήθηκαν σε r-TMS δεν ανέφερε κανένα ενοχλητικό σύμπτωμα μετά την εφαρμογή του. Σε ελάχιστες περιπτώσεις εμφανίστηκε κεφαλαλγία χαμηλής έντασης, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί με αναλγητικά.
Περισσότερα για τη μέθοδο
- r-TMS.gr
- How Does TMS Work in Treating Refractory Depression?
- TMS Offers Hope in Treatment-Resistant Depression
- Brain Stimulation Techniques All Target Same Network
- High-Frequency TMS May Benefit Patients With PTSD
- Neurostimulators for the Treatment of Primary Headaches
- Unipolar Depression During Pregnancy: Nonpharmacologic Treatment Options
- TMS Promising for Generalized Anxiety
- Repetitive Transcranial Magnetic Stimulation Helpful for Depression in Parkinson’s Disease